Forest Shuffle was voor ons allebei een succes en dit leuke spel heeft nu een uitbreiding gekregen. In Alpine vind je flora en fauna uit de Alpen, maar is het een leuke uitbreiding?

Alpine is een kleine uitbreiding van 36 kaarten, met wederom mooie illustraties. Er zijn twee nieuwe bomen, nieuwe dieren en planten, een nieuw symbool (die meteen de kaarten van de uitbreiding markeert). De vaardigheden op de kaarten zijn vergelijkbaar met vaardigheden uit het basisspel.

De kaarten worden eenvoudigweg toegevoegd aan het spel. Na het schudden haal je nu extra kaarten uit het spel, wederom afhankelijk van het aantal spelers. Verder veranderen de basisregels niet.

~ Matthias & Martha

Hoewel Wingspan niet helemaal mijn ding is, was ik toch nieuwsgierig naar Wyrmspan toen deze aangekondigd werd. De veranderingen klonken interessant en de designer (Connie Vogelmann) heeft ook het spel Apiary gemaakt, dat me zeer goed bevalt.

Wyrmspan lijkt best nog op Wingspan, je verzamelt draken op je tableau in drie verschillende grotten en je kunt in jouw beurt één van die grotten activeren om iets te krijgen en de aanwezige draken te activeren. Ook draken kun je lokken met voedsel en ze leggen eieren. Elke ronde is er een doel waar je punten voor kunt verdienen en aan het eind zijn je draken, eieren, bewaard voedsel en weggestopte kaarten punten waard.

Maar er zijn ook verschillen. Het vogelhuisje met de dobbelstenen is verdwenen en je kunt bonussen verdienen op het gildebord. Je moet nu eerst je grot uitgraven om ruimte te maken voor draken, maar dat proces levert je ook bonussen op. Het aantal acties neemt ditmaal niet per ronde af. Sterker nog: je kunt tijdens een ronde vaak extra acties verdienen. Het meerdere keren activeren van dezelfde rij in dezelfde ronde kost echter wel steeds meer.

Kortom: veel overenkomsten, maar ook best veel verschillen. Wat is daarvan het resultaat?

~ Matthias & Martha

Comet was één van de spellen die mijn aandacht trok op de beurs in Essen afgelopen jaar. Sindsdien heb ik vol ongeduld gewacht tot de Engelse versie voor ons beschikbaar zou zijn. Was het het wachten waard?

Het concept van Comet is vrij uniek en interessant: je redt dieren van de aankomende komeetinslag door ze veilig naar de grot te begeleiden, maar elk gered dier geeft je daarna nieuwe mogelijkheden om nog meer dieren te redden.

Je kunt in jouw beurt één van de dierkaarten in je hand spelen om deze diersoort op het bord te laten verschijnen. Je legt dan één van jouw schijven op een eiveld met hetzelfde nummer als het einummer op de dierkaart. De meer waardevolle dieren (qua vaardigheid of puntenwaarde) hebben hogere nummers, waardoor ze verder van de grot op het bord verschijnen.

Je kunt ook een dierkaart uit jouw hand spelen om gebruik te maken van de daarop afgebeelde terreinsymbolen. Voor elk terreinsymbool mag je één van jouw schijven op het bord verplaatsen naar een aangrenzend veld van dit type terrein. Je mag daarbij bezette velden overslaan, dus je kunt handig gebruik maken van jouw eigen schijven, schijven van de tegenstanders en eventuele passieve schijven die op een andere wijze op het bord zijn gezet.

Het doel hiervan is om jouw schijven helemaal naar de grot op het bord te bewegen. Als je dat namelijk voor elkaar krijgt, dan heb je het bijbehorende dier gered en mag de je betreffende dierkaart voor je neerleggen. Vanaf dit moment mag je de vaardigheid van dit dier gebruiken.

Na enkele beurten heb je onherroepelijk al jouw kaarten gespeeld en/of alle vaardigheden van jouw geredde dieren gebruikt. Dan is het tijd om de rustactie uit te voeren waarmee je je hand aanvult en de gebruikte vaardigheden van je geredde dieren ververst.

De spelers blijven uit deze drie opties kiezen tot de komeet verschijnt. Op dat moment kan iedereen kiezen om eenmalig hun hand aan te vullen OF de vaardigheden van hun dieren te verversen. Daarna wordt er doorgespeeld, maar mag men de rustactie niet meer uitvoeren. Zodra niemand meer een nuttige actie kan of wil doen, wordt de winnaar bepaald door de (bonus) punten op hun geredde dieren op te tellen.

~ Matthias & Martha

De Verdwenen Ruïnes van Arnak is al een tijdje uit en heeft ondertussen al twee uitbreidingen, maar we hadden het nog nooit behandeld in deze column. Hoogste tijd om daar wat aan te doen!

Basisspel:

In dit spel zijn de spelers avonturiers die op onderzoek gaan op het eiland Arnak. Je kunt het eiland verkennen om nieuwe locaties te vinden, opgravingen doen op reeds gevonden locaties en onderzoek doen in de tempel. Om dit te doen heb je de beschikking over een hand van vijf kaarten, twee archeologen en een vergrootglas en logboek.

De kaarten speel je om hun eigenschap te gebruiken of om je archeoloog te laten reizen naar een locatie op het bord. Als je naar een reeds ontdekte locatie gaat, krijg je de grondstoffen die op de locatie staan. Je kunt echter ook een nieuwe locatie ontdekken. Je hebt dan naast het reissymbool ook kompassen nodig om je weg te vinden door het oerwoud. Op de nieuwe locatie krijg je een afgodsbeeldje dat je een onmiddelijke bonus oplevert, maar er verschijnt ook een bewaker. Deze bewaker houdt je niet tegen als je een opgraving wilt doen, maar als je krijgt een vervelende angstkaart in jouw deck als je deze niet tijdig verslaat door de de juiste grondstoffen in te leveren.

Grondstoffen kun je ook gebruiken om met jouw logboek en vergrootglas stappen te zetten op het tempelspoor. Dit levert directe beloningen op en punten op het eind van het spel. Tenslotte kun je grondstoffen gebruiken om betere kaarten te kopen voor jouw deck.

Aan het eind van het spel krijg je punten voor je gekochte kaarten, verslagen bewakers, afgodsbeeldjes en je positie op het tempelspoor. De speler met de meeste punten zet zijn fedora op en wordt wereldberoemd.

Expeditieleiders:

De eerste uitbreiding geeft je meer kaarten, fiches en een dubbelzijdig tempelbord voor meer variatie, maar ook de mogelijkheid om een unieke leider te spelen die jou andere mogelijkheden geeft dan de andere spelers. Hierdoor is het spel direct vanaf het begin asymmetrisch.

De Verdwenen Expeditie:

Deze uitbreiding is een verhaal voor één of twee spelers waarin je in zes hoofdstukken op zoek gaat naar Professor Kutil. Naast het scenario bevat de uitbreiding ook nieuwe kaarten en fiches die je kunt gebruiken in het basisspel (met of zonder de eerste uitbreiding) en twee nieuwe leiders (die je zelfs kunt spelen als je de eerste uitbreiding niet hebt).

~ Matthias & Martha

Turing Machine viel bij mij erg goed in de smaak, dus ik was ook zeer geïnteresseerd toen de designer van dat spel met een nieuwe titel kwam: ArcheOlogic. Zou dit spel net zo leuk zijn?

In Archeologic moet je uitvinden hoe de gebouwen (de polyomino's) in een oude stad liggen en waar de vallen (de paarse en oranje tekens) zich bevinden. Om te beginnen krijg je de ligging en soort van een aantal vallen, dit bepaalt de moeilijkheidsgraad. Je probeert vervolgens door vragen te stellen over bijvoorbeeld het aantal gebouwen, vallen of lege vakken in een rij of kolom, of hoeveel vakjes van een bepaald gebouw zich in een kolom bevinden, de ligging van de gebouwen in het grid te vinden. Denk je dat het het weet, dan kun je de oplossing checken in de app. Heb je het goed, dan heb je meteen gewonnen!

Je stelt de vragen door het blauwe cirkeltje van de archeoscope te draaien naar het juiste tekentje (in het plaatje hierboven wordt gevraagd hoeveel en welke vakjes van het 'Z'-stukje in een rij of kolom zitten). Je legt vervolgens het antwoordblad onder de archeoscope met het juiste getal of de juiste letter onder het gat bij het handvat. Door de gaatjes in de cirkel zie je vervolgens je antwoord.

Als jouw fiche achteraan op het bordje hierboven staat, ben jij aan de beurt. De kolom of rij waar je zonder extra kosten een vraag over mag stellen, zie je in de cirkel aangegeven (hierboven rij 3). Je bepaalt welke vraag je wilt stellen en zet je fiche zoveel plaatsen vooruit als de kosten van de vraag (1, 2 of 3 stapjes), waarbij je de fiches van andere spelers overslaat. Je bepaalt je antwoord en noteert deze op een blaadje en kunt gaan puzzelen. De volgende beurt is voor de speler die nu achteraan staat, dit kun je soms ook zelf zijn.

Als je denkt dat je de oplossing hebt gevonden, zet je in jouw beurt je fiche vier stapjes en draai je het om. Als je weer aan de beurt bent controleer je je oplossing in de app. Als het goed is, ben je de winnaar. Mocht het niet goed zijn, dan speel je gewoon verder en stel je een volgende vraag.

~ Martha

Normaal ben ik helemaal niet zo van de ruimtethema's, maar toen Apiary werd aangekondigd, was ik toch wel nieuwsgierig naar de ruimtebijen...

Tijdens het spel stuur je jouw werkbijen op pad naar verschillende plekken. Je kunt bijvoorbeeld:

• nieuwe planeten ontdekken of een al ontdekte planeet bezoeken om grondstoffen en/of andere voordelen te krijgen.
• kamers voor je bijenkorf inrichten die je inkomen, een voordurende eigenschap, een éénmalig voordeel of punten aan het eind van het spel geven.
• jouw bijenkorf uitbreiden en/of nieuwe bijen aantrekken.
• onderzoek doen om kaarten te krijgen die je tijdens het spel speelt voor hun eigenschap of als basisgrondstof of die je aan aan het eind van het spel punten opleveren.
• grondstoffen inwisselen voor andere/betere grondstoffen en andere handige zaken.

Anders dan bij de meeste workerplacementspellen worden de plekken waar je jouw bijen heen kunt sturen niet geblokkeerd als je jouw werkbij inzet. Als iemand anders (of jijzelf met een andere werkbij) naar dezelfde plek wil gaan, wordt de aanwezige bij teruggestuurd naar hun eigenaar. Deze moet vervolgens kiezen of ze deze bij opwaarderen en weer toevoegen aan de beschikbare werkbijen of dat ze deze laten landen om later te gebruiken voor het oogsten.

Werkbijen hebben waardes van 1 tot 4 en de hoogte van deze waarde bepaalt vaak wat je kunt doen bij het plaatsen van de bij. Als een bij met waarde 4 opgewaardeerd zou moeten worden, gaat deze in plaats daarvan meteen in winterslaap. Je plaatst dan een fiche in de winterslaapbijenkorf voor een bonus en de werkbij wordt naast het bord gelegd.

Naast het plaatsen van een werkbij kun je in jouw beurt er ook voor kiezen om al jouw bijen terug te halen van het bord. Op dit moment pak je ook alle bijen die eerder geland zijn. Alle bijen worden opgewaardeerd en op dit moment mag elke bij die je teruglegt in het gebied voor beschikbare werkbijen één van jouw boerderijen oogsten. Deze boerderijen leveren daarbij grondstoffen, punten of andere voordelen op.

Als de winterslaapbijenkorf vol is, of één speler zeven werkbijen in winterslaap heeft laten gaan, eindigt het spel. De speler met de meeste punten wordt vervolgens tot winnaar gekroond.

~ Matthias & Martha

Sky Team is een coöperatief spel voor twee personen, waarin je probeert als piloot en copiloot een vliegtuig veilig te laten landen. Het thema klinkt leuk, maar is het spel dat ook?

De piloot krijgt de blauwe dobbelstenen en de co-piloot de oranje. Elke ronde dobbelen beide spelers hun vijf dobbelstenen en plaatsen deze vervolgens om de beurt op het gezamenlijke speelbord. Tijdens deze beurten mag je niet met elkaar praten, maar tussen de rondes door mag je wel overleggen over een globaal plan.

De piloot en de co-piloot moeten elke ronde in ieder geval allebei een dobbelsteen inzetten voor de motoren en voor de kanteling van het vliegtuig. Daarbij moet je oppassen dat het resultaat van beide dobbelstenen het vliegtuig niet laat overtrekken en dat je niet te langzaam of te snel vliegt.

De piloot moet daarnaast ook zorgen dat voor de landing de remmen paraat zijn en het landinggestel uitgeklapt is. De copiloot heeft als taak om te zorgen dat de flaps in de juiste stand staan. Beide spelers kunnen communiceren met de toren om zodat andere vliegtuigen aan de kant gestuurd worden en er geen botsing ontstaat. Als ze even niets beters te doen hebben, dan kunnen ze koffie zetten om later voor meer flexibiliteit te zorgen.

Aan het eind van elke ronde wordt bepaald hoever je het vliegveld bent genaderd op basis van je snelheid en verlies je hoogte. Je moet zorgen dat je precies bij het vliegveld de grond raakt en alle systemen goed staan om een succesvolle landing te maken. Lukt dit niet omdat je het vliegveld mist, tegen een ander vliegtuig aanbotst of jouw toestel overtrekt, dan zul je crashen en dus het spel verliezen.

~ Matthias & Martha

Eén van de hits van Spiel dit jaar was Forest Shuffle, een kaartspel met mooie illustraties, maar is het ook een goed spel?

Het doel van het spel is om een bos aan te leggen en te vullen met verschillende dieren en planten om zoveel mogelijk punten te scoren.

Nadat je een boom geplant hebt, kun je er vogels of vlinders op laten landen, planten of paddestoelen onder laten groeien, of dieren laten schuilen onder of aan beide kanten van de boom. Elke kaart die je speelt, moet je betalen door kaarten uit je hand weg te gooien op de open plek, het bord midden op tafel. Deze kaarten zijn daarna beschikbaar voor je tegenstanders om te pakken, dus je moet niet alleen bedenken wat je zelf nodig hebt, maar ook rekening houden met wat zij van plan zijn.

Het spel eindigt meteen als er drie winterkaarten getrokken zijn. Je ziet het einde dus aankomen, maar weet niet precies hoe lang je nog hebt om kaarten te spelen. Iedereen telt dan nog de punten voor hun bos en degene met de meeste punten is de winnaar.

~ Matthias & Martha

Expeditions was één van de titels waar ik reikhalzend naar uitkeek en ik had dan ook meteen de prachtige Ironclad Editie besteld. Mijn interesse kwam deels omdat het zich afspeelt in de wereld van Scythe, maar ook deels omdat het spelsysteem mij interessant leek.

Het hart van dit spelsysteem is een actieselectiesysteem waarbij je steeds twee van de drie beschikbare opties kan kiezen, waarvan er in ieder geval eentje anders moet zijn dan bij jouw vorige keuze. Dit fungeert in de praktijk als een soort rondel mechanisme. Met de beschikbare opties kun je jouw mech verplaatsen, de actie uitvoeren van de tegel waar je mech op staat of een kaart uitspelen. De eerste twee opties functioneren een beetje als een worker-placement mechanisme waarbij je rekening moet houden met de afstand tussen de actievelden. Het uitspelen van de kaarten geeft je altijd een bonus en eventueel een vaardigheid als je een arbeider in de juiste kleur op de kaart kunt zetten. Ironisch genoeg voelt dit juist niet echt als worker-placement, maar meer als een betaling voor de vaardigheid.

In principe mag je zo lang mogelijk doorgaan met het uitvoeren van de acties, maar op een gegeven moment moet of wil je wel stoppen omdat je maar een eindig aantal kaarten hebt en er niet altijd goede opties beschikbaar zijn op de tegels die je mech kan bereiken. Dat is een goed moment om een zogenaamde Refresh beurt te nemen. Dit zorgt ervoor dat je deze beurt eigenlijk niets anders doet dan al je gespeelde kaarten weer terugnemen, maar dat je volgende beurt je mech mag bewegen, een actie op jouw tegel mag uitvoeren EN een kaart uitspelen. Hierdoor voelt een Refresh beurt zeker niet als een verloren beurt, want het geeft je daarna de mogelijkheid om dingen te doen die normaal niet mogelijk zouden zijn in één beurt.

Dat gezegd hebbende: als je meer kaarten en arbeiders tot je beschikking hebt, dan heb je meer controle over het Refresh moment en kun je vaak ook leuke combinaties maken die je veel bonussen opleveren. Het is dus zaak om meer kaarten (en bijbehorende arbeiders) te verzamelen. Je wordt echter ook door het spel aangespoord om kaarten uit de rotatie te halen. Zo kun je uitrustingkaarten permanent aan jouw mech verbinden. Je kunt de kaart dan nooit meer uitspelen om de bonus te ontvangen, maar de vaardigheid is daarna permanent actief zonder dat je er een arbeider voor nodig hebt. Tevens wordt de uitrusting dan punten waard. Als je meteorietkaarten met jouw mech versmelt, dan activeert deze meteoriet en alle eerder gespeelde meteorieten eenmalig op een wijze die aan Deus doet denken. Questkaarten oplossen geeft een eenmalige beloning, maar daarna kun je ze niet meer uistpelen voor hun bonussen en vaardigheden. Het is echter wel essentieel dat je quests tijdig oplost, want een belangrijk deel van jouw eindscore is afhankelijk van hoeveel quests je uiteindelijk hebt opgelost. Deze combinatie van ideeën zorgt ervoor dat Expeditions een groot hand-management component met deckbuilding-achtige elementen heeft.

Maar, wat is nu de connectie met Scythe, behalve de wereld en het feit dat er daarin mechs rondlopen? Expeditions kent een vergelijkbaar prestatiesysteem dat je sterren laat plaatsen als je een bepaald doel haalt, zoals bijvoorbeeld vijf tegels ontdekken, zeven arbeiders verzamelen of jouw mech uitbreiden met vier uitrustingskaarten. Waar in Scythe de waarde van elke ster afhankelijk is van jouw reputatie, is het in Expeditions afhankelijk van hoeveel quests je opgelost hebt. Tevens eindigen zowel Scythe als Expeditions als een speler een bepaald aantal sterren heeft geplaatst. Het tempo van het spel wordt dus in beide gevallen door de spelers zelf bepaald.

Je merkt waarschijnlijk al dat er in dit verhaal enorm veel bestaande spelmechanismen en zelfs direct andere spellen worden aangehaald ter vergelijking. Toch voelt Expeditions niet als Frankenstein's monster, is het niet overdreven complex en zeker geen slap aftreksel van Scythe. Ik denk dat dit ook komt omdat geen van de genoemde mechanismen één op één overgenomen lijkt te zijn. Alles heeft een leuke twist eraan gekregen of werkt net even anders dan je eerder hebt gezien. Expeditions voelt hierdoor juist fris en is een unieke toevoeging aan mijn spelcollectie die volledig los staat van mijn affiniteit voor en bezit van Scythe.

~ Matthias & Martha

Eén van de spellen die mijn interesse had gewekt in de aanloop naar Essen, was Evacuation. De vorige release van Delicious Games, Woodcraft, is ons erg goed bevallen en ook Underwater Cities is één van onze favorieten. Ruimtethema's zijn meestal minder mijn ding, maar het evacueren van je bevolking naar een nieuwe planeet, omdat het op je oude planeet niet goed gaat, vond ik wel intrigerend.

In Evacuation begin je met een werkende economie op de oude planeet, waardoor je vanaf het begin inkomsten hebt om vanalles te doen. Tijdens het spel moet je dit echter zien te verplaatsen naar de nieuwe planeet en zorgen dat je je economie daar opbouwt. Je hebt dus in het begin de meeste mogelijkheden op de oude planeet en kunt daar veel doen, maar dan moet je nog wel regelen dat je wat je daar produceert, vervolgens naar de nieuwe planeet verplaatst. Wat je maakt, komt namelijk op de planeet waar je de grondstoffen van betaalt.

Het spel heeft maar vier rondes en elke ronde doe je verschillende acties, maar alleen de eerste twee acties zijn gratis, daarna kosten ze energie. Acties zijn bijvoorbeeld het bouwen van ruimteschepen waarmee je populatie en gebouwen kunt verplaatsen, het ontwikkelen van technologie, het koloniseren van de nieuwe planeet, etc. Elke ronde moet je voedsel betalen, op de oude planeet wordt dit steeds minder, op de nieuwe steeds meer. Na twee ronden moet je één entertainmentmogelijkheid op de nieuwe planeet hebben, na de derde twee en na de vierde drie. Lukt dit niet, dan krijg je strafpunten. Ook als je aan het eind van het spel niet al jouw populatie en infrastructuur geevacueerd hebt van de oude planeet, krijg je strafpunten.

Het doel van het spel is zo snel mogelijk je productie van staal, voedsel en energie op de nieuwe planeet op acht te krijgen en daar drie entertainmentmogelijkheden te hebben. Zodra iemand dit lukt, eindigt het spel. Als er daarna nog steeds iemand aan de eindconditie voldoet, wint deze het spel meteen.

~Martha