Mijn kennismaking met Daybreak was bijna een jaar geleden toen we een prototype mochten bekijken op de retailerdag van Asmodee. Mijn eerste indruk daar was dat het nogal druk op tafel was met het speelbord, spelersborden vol fiches, allerlei stapels kaarten en bakjes met extra fiches die overal stonden. Toen ik het spel echter uitgelegd kreeg, klikte alles al snel op de plaats en begon ik uit te kijken naar de release. Nu het spel uitgekomen is, kunnen we het eindelijk spelen, maar was het ook het wachten waard?
Het doel van de spelers in Daybreak is om de emissie dusdanig laag te krijgen dat de temperatuursstijging teruggedraaid wordt voordat het te laat is. Dat betekent dat ze binnen 6 ronden minder CO2 moeten uitstoten dan de bossen en zeeën op aarde kunnen opnemen. Bovendien moeten ze dat doen voordat de temperatuur met 0,8ºC stijgt, want anders zijn de gevolgen onomkeerbaar.
De spelers doen dit door de controle over te nemen van één van de machten zoals China, Europa, de Verenigde Staten of de rest van de wereld. Middels het spelen van kaarten proberen ze hun emissie te reduceren terwijl ze voldoende energie blijven leveren en hun inwoners beschermen tijdens deze moeizame transitie naar schone energie.
Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar effectief betekent dit dat je alle grijsbruine fiches op jouw speelbord (positie C op de afbeelding) moet zien te verwijderen of moet zien om te zetten naar groene alternatieven. Daarbij moet je blijven voldoen aan de energievraag (B) en beschermingsfiches (D) verzamelen om te voorkomen dat externe crisissen teveel gemeenschappen in jouw bevolking raken (E). Dat laatste is erg belangrijk, want als één macht zijn gemeenschappen onvoldoende beschermt, zal iedereen verliezen.
Dit alles bereik je door kaarten uit jouw hand te spelen en zo stapels te maken met vaardigheden die je helpen. Iedere macht begint met een eigen set van 5 kaarten op tafel die hen de startvaardigheden geven voor deze transitie en het bezweren van crisissen. Elke kaart uit je hand kun je bovenop een stapel leggen om de actie op die kaart beschikbaar te maken. Je kunt hem ook onder een stapel leggen om zijn iconen toe te voegen voor de actie die al bovenop ligt en deze zo krachtiger te maken. Daarnaast zijn er vele acties die vereisen dat je een kaart aflegt om hun positieve effect te krijgen. Dit wordt perfect hieronder geïllustreerd met een actie die je een groene energiecentrale geeft voor elk netwerksymbool. Als je nu één kaart uit jouw hand weglegt, dan krijg je 2 groene energiecentrales, omdat er in totaal 2 netwerksymbolen in de stapel zitten.

Het gebruik van deze kaarten doet iedereen voor zich en simultaan met de andere spelers. Je kunt daarbij uiteraard wel samenwerken dankzij kaarten die je de mogelijkheid geven om andere spelers te helpen of kaarten aan te bieden die jij wellicht minder goed kan gebruiken.
Als iedereen uitgespeeld is, dan tellen de spelers alle grijsbruine fiches op hun speelbord en produceren die hoeveelheid CO2. Elk boom- en zeefiche op het speelbord laten je effectief een CO2 blokje wegstrepen en alles dat overblijft wordt op de thermometer gelegd. Als daarbij een band van de thermometer vol komt te liggen, dan stijgt de temperatuur met 0,1.
Daarna moeten de spelers de gevolgen ondergaan van de temperatuurstijging. Het aantal volle banden bepaalt hoe vaak een dobbelsteen gegooid wordt met negatieve gevolgen voor de planeet. Zo kan er bijvoorbeeld brand ontstaan in het Amazone regenwoud waardoor je bomen verliest en volgende ronde extra CO2 te verwerken krijgt.
Tevens moet je een aantal crisiskaarten ondergaan (wederom op basis van hoeveel volle temperatuurbanden). De onderste crisiskaart is altijd zichtbaar zodat je je daarop voor kunt bereiden door voldoende beschermingsfiches van de juiste soort te verzamelen of kaarten met de juiste symbolen er onder te leggen. De rest van de crisiskaarten kun je alleen omdraaien middels specifieke kaarten, dus je zult vaak om moeten gaan met nog onbekende crisissen.
Als je Daybreak wilt winnen, dan moet je er eerst voor zorgen dat je minder CO2 uitstoot dan de aarde kan opnemen. Als je daarna de gevolgen van de planeetdobbelsteen en de crisissen overleeft, heb je ervoor gezorgd dat de klimaatverandering om te keren is.
| Martha Voordat we Daybreak gingen spelen, wist ik eigenlijk alleen dat het een coöperatief spel was en dat de doos er leuk kleurrijk uitzag. Tijdens de uitleg viel alles nog niet helemaal op z'n plek, maar zodra we begonnen met spelen, bleek het best logisch allemaal. Je bent tijdens het spel best gefocust op je eigen bordje, omdat je daar het makkelijkst en het meest kunt doen om je uitstoot te verminderen. Toch hebben we best vaak kunnen en moeten samenwerken om te voorkomen dat iets helemaal mis zou gaan, waardoor ik wel het gevoel heb dat we samen aan het spelen waren. Het thema komt ook behoorlijk goed tevoorschijn, zelfs zonder de achtergrondinformatie die je kunt bekijken op je telefoon. De EU en VS hebben het relatief makkelijk om hun eigen uitstoot terug te dringen, maar moeten ook helpen in de rest van de wereld, anders gaat het mis. Hoe warmer het wordt, hoe meer de natuur het moeilijk krijgt en hoe meer problemen er ontstaan. Als je niet zorgt dat je je voorbereid hebt op mogelijke gebeurtenissen, kun je daar flink de mist mee ingaan. De keerzijde daarvan is dat er wel veel willekeur in het spel zit. De crisissen die je moet oplossen zijn deels onbekend, maar er zijn acties om deze te bekijken. Dit vond ik wel thematisch. Als je energie steekt in wat er aan het gebeuren is (de kaarten bekijken), kun je je beter voorbereiden en misschien ellende voorkomen. Je moet echter ook elke ronde met een dobbelsteen gooien voor elke temperatuurband die gevuld is. Dit bepaalt waar er iets gebeurt door de opwarming. Sommige opties zijn strikt slechter dan andere. En hoewel het wel thematisch is dat dat zo is, weet ik niet of ik het speltechnisch leuk vind. De moeilijkheidsgraad van het spel lijkt best wel beïnvloed te kunnen worden door hoe goed of slecht je daarbij gooit en daar heb je weinig invloed op. Tenslotte vraag ik me nog af hoe herspeelbaar het is met minder dan vier spelers. Ik heb het alleen met vier gespeeld, maar heb begrepen dat het spel voorschrijft welke facties je moet gebruiken in een spel met minder spelers. Ik vond het jammer toen ik dat hoorde, omdat ik veel met twee speel en het dan voor mij een pre is als je alle facties kunt gebruiken in verschillende samenstellingen. Kortom: dit spel werkt voor mij, met de kanttekening dat ik me afvraag of ik het op de lange termijn leuk zou blijven vinden. |
| Matthias Zoals ik al in de intro schreef, was ik eerst sceptisch over hoe speelbaar Daybreak was toen ik al het spelmateriaal zo uitgespreid op tafel zag liggen. De uitleg had deze zorgen al grotendeels weggenomen, maar tijdens het spelen was ik nog steeds aangenaam verrast door hoe eenvoudig het verloop van het spel is. Dat wil niet zeggen dat er geen uitdaging in het spel zit, want de eerste keer kregen we echt geen grip op de situatie en verloren we door een reeks dramatische crisissen. De tweede en derde keer konden we dankzij onze ervaring wel winnen, maar we voelden ons echter nooit helemaal veilig omdat je niet altijd precies weet welke crisis je voorgeschoteld krijgt. Desalniettemin gaan we de volgende keer zeker meer van de optionele uitdagingskaarten inzetten om het nog spannender en gevarieerder te maken. Het valt op hoe thematisch het spel elke keer voelt. De verschillende machten hebben echt een ander uitgangspunt en rol in het spel die goed uit de verf komt. Zo zijn er machten die eerst nog zelf een grote inhaalslag moeten maken, terwijl anderen al snel een beetje bij kunnen dragen aan de wereldwijde situatie. De kaarten bevatten daarnaast allemaal een QR code die verwijst naar informatie over hoe de techniek of situatie op de kaart in werkelijkheid is. Meestal komt het echter al duidelijk naar voren zonder dat je deze informatie leest. Desalniettemin vind ik deze QR code een leuke toevoeging, want zo kun je nog wat meer leren over deze heel reële dreiging. Er was vooraf één aspect waar ik bang voor was. Daybreak heeft namelijk een heel andere benadering van samenwerking dan in de meeste coöperatieve spellen. Omdat je jouw acties simultaan uitvoert en vooral bezig bent met jouw eigen situatie op te lossen, was ik er bang voor dat iedereen heel erg op zijn eigen 'eilandje' bezig zou zijn. Nu is dat in zekere mate ook zo, maar er werd verrassend vaak overlegd omtrent kaartenruil, samenwerken aan globale projecten of het voorkomen van crisissen. Het voelt wat dat betreft ook hier heel thematisch. Je moet zeker bij jezelf beginnen om dit probleem op te lossen, maar zonder een goede samenwerking zul je het probleem echt niet wereldwijd de baas worden. |
| Elvia Nadat ik de introductievideo van dit spel had gekeken, was ik een beetje onzeker of ik het echt leuk zou vinden. Ik hou namelijk meestal van veel conflict en frictie in spellen. Tijdens het spel werd ik positief verrast, want het was zeker spannend. De eerste keer was het nog heel erg wennen, want je hebt geen idee welke kaarten er zijn. Ten minste, als je net zo weinig over het klimaat weet als ik. Ik vond het echter meteen al zo leuk, dat ik het daarna direct solo heb gespeeld (en dat doe ik normaal nooit). Het was een hele leuke puzzel om jouw 'engine' goed werkend te krijgen. Het spel voelde ook heel thematisch. De startkaarten en fiches van de landen zijn zo gemaakt dat je ook echt het gevoel krijgt dat je acties uitvoert vanuit hun oogpunt. De Verenigde Staten heeft bijvoorbeeld heel veel autos, China gebruikt heel veel energie, etc. Nog een pluspunt is dat het spel heel makkelijk te leren was. De uitleg is heel kort, vooral als je eerst de introductievideo kijkt die ze zelf aanbevelen. Het grootste minpunt voor mij is dat het bord veel groter is dan nodig is. Het maakt voor het spel niet uit waar je de bomen en oceaan tokens neerlegt, dus dan zou ik liever hebben dat de bord gebruikt kan worden om de kaartenstapels erop te leggen. Door het huidige design van het bord vereist het spel best veel tafelruimte als je met vier mensen speelt. Maar, misschien komt er een uitbreiding aan waar het wel uitmaakt waar de bomen staan? Naast dat het spel goed speelt, vind ik het goed gedaan hoe de uitleg van de kaarten met de QR-code werkt. Je vindt daar een uitleg over het effect van de kaart in het spel, maar ook een beschrijving over wat het onderwerp van de kaart in het echt is/doet. De startkaarten van elk land geven ook aan wat dit specifieke land doet op het gebied van klimaatverandering. Deze informatie en de bijbehorende verwijzingen zorgen voor een hele kleine drempel om meer te leren over dit onderwerp en zorgt ervoor dat je nog meer merkt hoe thematisch het spel eigenlijk is. |
~ Matthias, Martha en Elvia